El Capitan (nazywany również Agathla przez Indian Navajo) jest ponad kilometrowej wysokości formacją skalną położoną w dolinie Yosemite, w środkowej Kalifornii. Granitowy monolit to jeden z najbardziej cenionych celów wspinaczkowych.
Nazwa "El Capitan" pochodzi z 1851 roku i jest luźnym tłumaczeniem indiańskiej nazwy góry, zapisywanej jako "To-to-kon oo-lah" lub "To-tock-ah-noo-lah". Nie jest pewnym czy pierwotna nazwa była odniesieniem do konkretnego wodza plemiennego czy znacztła po prostu "wódz" lub "skalny wódz". [1]. Współcześnie formacja bywa nazywana zdrobniale, "El Cap" szczególnie wśród wspinaczy.
Na szczyt El Capitana można dotrzeć trasą turystyczną z doliny Yosemite, jednak prawdziwym wyzwaniem dla wspinaczy jest pokolanie pionowej granitowej ściany na której poprowadzonych jest ponad 70 wielkościanowych dróg wspinaczkowych, w tym jedna z najsłynniejszych na świecie, The Nose.
Rozwój dróg wspinaczkowych
W latach 60-tych i 70-tych eksplorowane były inne ściany El Capitana, a wiele wytyczonych wtedy dróg jest popularna do dzisiaj. Pośród wczesnych klasyków wymienić można Salathe Wall (1961, Royal Robbins, Chuck Pratt i Tom Frost) na ścianie południowo-zachodniej i North America Wall (1964, Royal Robbins, Yvon Chouinard, Chuck Pratt i Tom Frost) na ścianie południowo-wschodniej. Również w latach 60-tych poprowadzone zostały takie drogi jak Dihedral Wall (1962, Ed Cooper, Jim Baldwin i Glen Denny), West Buttress (1963, Layton Kor i Steve Roper) i Muir Wall (1965, Chouinard i TM Herbert). Do późniejszych przejść zaliczają się: Wall of the Early Morning Light (1970, Warren Harding i Dean Caldwell), Zodiac (1972, Charlie Porter (solo)); The Shield (1972, Porter i Gary Bocarde); Mescalito (1973, Porter, Steve Sutton, Hugh Burton i C. Nelson); Pacific Ocean Wall (1975, Jim Bridwell, Billy Westbay, Jay Fiske i Fred East); Sea of Dreams (1978, Bridwell, Dale Bard i Dave Diegelman); i Jolly Roger (1979, Charles Cole i Steve Grossman). Obecnie opisanych jest ponad 70 dróg wspinaczkowych na El [5]. Mimo to nieustannie wytyczane są nowe trasy, zwykle będące rozwinięciem lub połączeniem dróg już istniejących.
[edytuj] Wspinaczka klasyczna
Gdy jasnym stało się, że każda ściana El Capitana może być zdobyta przy zastosowaniu techniki sztucznych ułatwień, niektórzy wspinacze rozpoczęli poszukiwania dróg możliwych do pokonania klasycznie - bez użycia sprzętu wspinaczkowego w celu poruszania się w górę - lub z jego minimalnym wykorzystaniem. Droga West Face pokonana została klasycznie w roku 1979 przez Ray'a Jardine'a i Bill 'aPrice'a, jednak mimo wysiłków Jordina i innych wspinaczy, The Nose obierała się przejściom klasycznym przez kolejne 14 lat.
Pierwszą z głównych dróg El Capitana pokonanych klasycznie nie była jednak The Nose lecz The Salathe Wall. Todd Skinner i Paul Piana dokonali przejścia w 1988 roku - zajęło im to 9 dni wspinaczki oraz 30 dni przygotowań, a droga została wyceniona na 5.13b w skali amerykańskiej.
The Nose był drugą z ważnych dróg zdobytych klasycznie. Dwa wyciągi długo stanowiły przeszkodę nie do pokonania: Great Roof oraz Changing Corners, obie wycenione obecnie na 5.13+. W 1993 roku Lynn Hill bliska była przejścia drogi, pokonując jako pierwsza Great Roof i wspinając się bez odpadnięcia aż do obozu VI. Nie udało jej się jednak pokonać wyciągu Changing Corners - zatrzymał ją hak osadzony w kluczowym chwycie na palec. Po usunięciu haka Hill ponownie przeszła drogę od ziemi i po czterech dniach osiągnęła wierzchołek, stając się pierwszą osobą która przeszła The Nose klasycznie. Rok później Hill powróciła by jako pierwsza pokonać The Nose w jeden dzień. Docierając na szczyt w 23 godziny ustaliła nowy standard wspinaczki na El Capitanie.
The Nose został pokonany klasycznie po raz drugi dopiero w 1998 roku, gdy Scott Bruke przebył go po 261 dniach rozpracowywania drogi [6]. 14 października 2005 roku Tommy Caldwell i Beth Rodden jako trzecia i czwarta osoba na świecie (i pierwsza para) pokonali The Nose. Zajęło to małżeństwu 4 dni, podczas których, zmieniając się na prowadzeniu, każdy z wspinaczy pokonał klasycznie każdy wyciąg [7]. Dwa dni później Caldwell powrócił, by pokonać The Nose w mniej niż 12 godzin [8]. Po dwóch tygodniach znów był na El Capitanie, by zdobyć gorę dwukrotnie w ciągu dnia, wspinając się z Rodden na The Nose a następnie zjeżdżając i prowadząc Freerider'a, łącznie w czasie 23 godzin i 23 minut [9].
[edytuj] Wspinaczka na czas
Szybkie wspinanie się na El Capitana z użyciem techniki sztucznych ułatwień jest bardzo popularne. W 2007 rekord szybkości we wspinaczce hakowej na The Nose należy do Aleksa i Thomasa Huberów którzy pokonali 31-wyciągową drogę czasie 2 godzin, 45 minut i 45 sekund. [10]
Źródło www.wikipedia.pl
Nazwa "El Capitan" pochodzi z 1851 roku i jest luźnym tłumaczeniem indiańskiej nazwy góry, zapisywanej jako "To-to-kon oo-lah" lub "To-tock-ah-noo-lah". Nie jest pewnym czy pierwotna nazwa była odniesieniem do konkretnego wodza plemiennego czy znacztła po prostu "wódz" lub "skalny wódz". [1]. Współcześnie formacja bywa nazywana zdrobniale, "El Cap" szczególnie wśród wspinaczy.
Na szczyt El Capitana można dotrzeć trasą turystyczną z doliny Yosemite, jednak prawdziwym wyzwaniem dla wspinaczy jest pokolanie pionowej granitowej ściany na której poprowadzonych jest ponad 70 wielkościanowych dróg wspinaczkowych, w tym jedna z najsłynniejszych na świecie, The Nose.
Rozwój dróg wspinaczkowych
W latach 60-tych i 70-tych eksplorowane były inne ściany El Capitana, a wiele wytyczonych wtedy dróg jest popularna do dzisiaj. Pośród wczesnych klasyków wymienić można Salathe Wall (1961, Royal Robbins, Chuck Pratt i Tom Frost) na ścianie południowo-zachodniej i North America Wall (1964, Royal Robbins, Yvon Chouinard, Chuck Pratt i Tom Frost) na ścianie południowo-wschodniej. Również w latach 60-tych poprowadzone zostały takie drogi jak Dihedral Wall (1962, Ed Cooper, Jim Baldwin i Glen Denny), West Buttress (1963, Layton Kor i Steve Roper) i Muir Wall (1965, Chouinard i TM Herbert). Do późniejszych przejść zaliczają się: Wall of the Early Morning Light (1970, Warren Harding i Dean Caldwell), Zodiac (1972, Charlie Porter (solo)); The Shield (1972, Porter i Gary Bocarde); Mescalito (1973, Porter, Steve Sutton, Hugh Burton i C. Nelson); Pacific Ocean Wall (1975, Jim Bridwell, Billy Westbay, Jay Fiske i Fred East); Sea of Dreams (1978, Bridwell, Dale Bard i Dave Diegelman); i Jolly Roger (1979, Charles Cole i Steve Grossman). Obecnie opisanych jest ponad 70 dróg wspinaczkowych na El [5]. Mimo to nieustannie wytyczane są nowe trasy, zwykle będące rozwinięciem lub połączeniem dróg już istniejących.
[edytuj] Wspinaczka klasyczna
Gdy jasnym stało się, że każda ściana El Capitana może być zdobyta przy zastosowaniu techniki sztucznych ułatwień, niektórzy wspinacze rozpoczęli poszukiwania dróg możliwych do pokonania klasycznie - bez użycia sprzętu wspinaczkowego w celu poruszania się w górę - lub z jego minimalnym wykorzystaniem. Droga West Face pokonana została klasycznie w roku 1979 przez Ray'a Jardine'a i Bill 'aPrice'a, jednak mimo wysiłków Jordina i innych wspinaczy, The Nose obierała się przejściom klasycznym przez kolejne 14 lat.
Pierwszą z głównych dróg El Capitana pokonanych klasycznie nie była jednak The Nose lecz The Salathe Wall. Todd Skinner i Paul Piana dokonali przejścia w 1988 roku - zajęło im to 9 dni wspinaczki oraz 30 dni przygotowań, a droga została wyceniona na 5.13b w skali amerykańskiej.
The Nose był drugą z ważnych dróg zdobytych klasycznie. Dwa wyciągi długo stanowiły przeszkodę nie do pokonania: Great Roof oraz Changing Corners, obie wycenione obecnie na 5.13+. W 1993 roku Lynn Hill bliska była przejścia drogi, pokonując jako pierwsza Great Roof i wspinając się bez odpadnięcia aż do obozu VI. Nie udało jej się jednak pokonać wyciągu Changing Corners - zatrzymał ją hak osadzony w kluczowym chwycie na palec. Po usunięciu haka Hill ponownie przeszła drogę od ziemi i po czterech dniach osiągnęła wierzchołek, stając się pierwszą osobą która przeszła The Nose klasycznie. Rok później Hill powróciła by jako pierwsza pokonać The Nose w jeden dzień. Docierając na szczyt w 23 godziny ustaliła nowy standard wspinaczki na El Capitanie.
The Nose został pokonany klasycznie po raz drugi dopiero w 1998 roku, gdy Scott Bruke przebył go po 261 dniach rozpracowywania drogi [6]. 14 października 2005 roku Tommy Caldwell i Beth Rodden jako trzecia i czwarta osoba na świecie (i pierwsza para) pokonali The Nose. Zajęło to małżeństwu 4 dni, podczas których, zmieniając się na prowadzeniu, każdy z wspinaczy pokonał klasycznie każdy wyciąg [7]. Dwa dni później Caldwell powrócił, by pokonać The Nose w mniej niż 12 godzin [8]. Po dwóch tygodniach znów był na El Capitanie, by zdobyć gorę dwukrotnie w ciągu dnia, wspinając się z Rodden na The Nose a następnie zjeżdżając i prowadząc Freerider'a, łącznie w czasie 23 godzin i 23 minut [9].
[edytuj] Wspinaczka na czas
Szybkie wspinanie się na El Capitana z użyciem techniki sztucznych ułatwień jest bardzo popularne. W 2007 rekord szybkości we wspinaczce hakowej na The Nose należy do Aleksa i Thomasa Huberów którzy pokonali 31-wyciągową drogę czasie 2 godzin, 45 minut i 45 sekund. [10]
Źródło www.wikipedia.pl
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz